Wij zijn Oranje..

Puur natuur

Nederland is oranje gekleurd. Oranje straten, oranje mensen al dan niet met juichcape of in oranje leeuwenpak. We zingen uit volle borst mee vanaf de weer opengestelde terrassen ‘wij zijn oranje’. Hoe mooi is het, dat de lucht dit gebeuren twee maal daags ondersteunt met een prachtige oranjerode gloed? Om ons chauvinisme en ons voetbalteam te steunen, denk ik.


Oranje en rood zijn twee kleuren uit het zonlicht kleurenspectrum, met daarnaast geel, groen, blauw, indigo en violet. Iedere kleur heeft een eigen golflengte: oranje en rood hebben de langste golflengten, indigo en violet de kortste. Als het zonlicht in onze dampkring komt, worden de lichtgolven in verstrooid door bijvoorbeeld stofdeeltjes of waterdruppeltjes in de lucht. Kortere golven worden beter verstrooid dan de langere golven. Een mengsel van de kleuren violet, blauw, groen en een beetje van de andere kleuren, leveren samen blauw op. Daarom zien we een blauwe lucht.


Maar waarom kleurt de lucht ‘s ochtends en ’s avonds oranje of rood? Natuurlijk vanwege de EK voetbal, maar er zijn meerdere redenen. Bij de zonsopgang en -ondergang staat de zon laag aan de horizon. Het licht legt een langere weg af door de atmosfeer. De verstrooiing van het licht zorgt er nu voor dat de hemel van geel naar oranje en rood kleurt. De oranje en rode kleuren van een zonsondergang worden soms versterkt door bijvoorbeeld luchtvervuiling, Saharazand en de rook van bosbranden en vulkanische uitbarstingen. Het komt wel voor dat door een zuidelijke luchtstroming Saharazand en rook van de bosbranden uit Zuid-Europa richting Nederland brengt. Zelfs overdag kleurt de zon dan oranje. We noemen dat een bloedzon (foto onder) Het zand en rook houden het blauwe licht van de zon tegen maar laten het rode licht wel door.


Fotografen noemen de periode waarin de lucht verkleurt naar geel-oranje-rood het gouden of magische uur. Er is dan minder direct zonlicht, waardoor het licht zachter is. Dit geeft een mooie warme gloed aan je foto. Je moet er wel op tijd bij zijn want het ‘gouden uurtje’ verschuift met het seizoen. Hiervoor zijn speciale fotografieapps die de tijden exact aangeven.


De kleur oranje kom je in onze inheemse ‘wilde’ natuur niet zo vaak tegen. Natuurlijk zijn er wel insecten, bloemen en enkele vogels met oranje maar toch zie je oranje minder dan overige kleuren. Veel mensen noemen vlinders, lieveheersbeestjes, roodborstje, goudvink, roggelelie, havikskruid en enkele oranje paddenstoelen maar dan houdt bij veel mensen het lijstje wel op. O ja en de oranje herfstbladeren aan de bomen. Bij kweekvormen van planten zie je de kleur vaker terugkomen.


Maar…. we hebben natuurlijk wel de oranje leeuw. Die brengt ons terug bij de EK voetbal. De Nederlandse leeuw, het symbool van kracht. De Nederlandse leeuw wordt sinds de 12e eeuw door het koningshuis als familiewapen gebruikt. De oranje kleur gaat terug naar de zestiende eeuw. Willem van Oranje was de leider van de Hollanders die in de tachtigjarige oorlog tegen Spanje vochten. De Nederlandse vlag is rood, wit, blauw maar het vaandel is oranje. Als je die verhalen mixt met voetbal krijg je een oranje leeuw. Dus lopen aanhangers van het Nederlands elftal in oranje leeuwenpakken door de straten. Logisch toch?


Nou ja, als ‘wij’ de achtste finaleronde van het EK niet doorkomen, dan hebben we altijd nog de mooie zonsopkomsten en -ondergangen. Dat is het mooie van de natuur. Die trekt zich niets aan van voetbaluitslagen. Oranje, succes…


Andre Brasse juni 2021


UIT DE KRANT