Winterse omstandigheden

Afbeelding
Puur natuur
Hoewel ik een koukleum ben weerhield het me er niet van begin vorige week erop uit te trekken toen het landschap was getekend door met ruige rijp bezette bomen en struiken. Prachtige foto’s kon je maken en ik was niet de enige die in de weer was met een camera. Heel wat mensen zijn nu alweer verzekerd van een prachtig kerstkaartje, ten minste wanneer je daarvoor een door jezelf gemaakte foto wilt gebruiken. Het aanbod van aantrekkelijke plaatjes was zo groot dat het maken van een keuze misschien nog wel lastig is.
In deze tijd met winterse omstandigheden is het voor veel vogelfotografen ook aantrekkelijk om te zien of ze wintergasten voor de lens krijgen. Dat lukte Trienke Tijseling uit Zevenhuizen en één van haar foto’s die ze maakte ziet u hierboven afgebeeld. Het zijn wilde zwanen in de buurt van het Fochteloërveen. Er zijn twee wintergasten en beide ziet u op de foto, maar daarvoor is wel een geoefend oog nodig. Je hebt naast de Wilde zwaan, die net zo groot is als onze inheemse Knobbelzwaan, ook nog de Kleine zwaan. Met van kop naar staart een verschil van 30 cm is hij inderdaad een stuk kleiner van postuur. De minder lange hals valt op en ook dat hij minder geel op de snavel heeft. Dat geel loopt bij de Wilde zwaan vanaf de basis in een punt toe en bij de Kleine zwaan is dat afgerond. Om dat onderscheid te kunnen maken heb je beslist een kijker nodig en als ze op grote afstand zitten zelfs een telescoop. Op het eerste gezicht ziet u alleen maar Wilde zwanen, maar links tussen de twee opgerichte dieren en de andere ziet u één Kleine zwaan. Trienke stuurde ook een foto met meer Kleine- en Wilde zwanen en tevens waren er Kolganzen en Grauwe ganzen op dezelfde foto te zien. Deze kunt u zien op de website van IVN Roden (waarnemingen, Januari). Daarop staan ook alweer tal van foto’s die dit jaar door andere (vaste) fotografen zijn gemaakt.
Wereldwijd komen er slechts pakweg 15.000 Kleine zwanen voor en maar liefst driekwart van deze populatie brengt de wintermaanden in Nederland door. Hun broedgebied strekt zich uit over de arctische toendra’s langs de Barentszzee en verder naar het oosten. Tijdens een strenge winter, maar wanneer is daar in Nederland nog sprake van, trekken ze verder om hun heil in Groot-Brittannië te zoeken. Bij ons arriveren ze iets later in het najaar dan Wilde zwanen. Ik zie ze dan in het Lauwersmeer waar ze zich tegoed doen aan de wortelknolletjes van fonteinkruiden. Dat doe ze ook op het Veluwemeer en omgeving waar de meeste vogels zich bevinden. Overigens kunnen ze niet alleen leven van die knolletjes, op een gegeven moment loont het niet meer daarnaar op zoek te gaan, en stappen ze over op het hier in Nederland rijkelijk aanwezige eiwitrijke gras. Dat doen de hier minder talrijk voorkomende Wilde zwanen ook graag. In het verleden waren beide soorten vaak op akkers te vinden om te foerageren, maar daar blijft door de hedendaagse efficiëntie in de landbouw steeds minder voedsel voor dieren te vergaren. Hoewel de Wilde zwaan hier minder voorkomt is er daarvan wereldwijd wel een grotere populatie. Ze zijn ook iets succesvoller qua broedresultaat en bovendien schuift hun broedareaal naar het zuiden op. Vanaf 2005 broedt er hier al regelmatig een paartje en soms zelfs twee. Dat was 20 jaar geleden nauwelijks voor te stellen. Die Kleine zwaan daarentegen blijft een ’echte’ wintergast.
Killing fields
De discussie over wat er met de grazers in de Oostvaardersplassen gebeurt blijft de gemoederen bezighouden. Ook enkele lezers reageerden naar aanleiding van de column die ik er vorige week aan wijdde. Sieta Holthuijse uit Leek schreef dat ze er regelmatig in de trein langs komt en dan gruwt van de troosteloze aanblik van het landschap. Vanwege het jaarlijkse ’grote sterven’ (pakweg een derde van de dieren crepeert ’s winters) heeft ze het over de ’Killing fields’. De familie Ten Bosch uit Roden zou graag zien dat het aantal dieren drastisch wordt teruggebracht, maar vraagt zich af hoe het daarna verder moet. Op 9 februari spreekt het provinciebestuur van Flevoland zich over de kwestie uit en daar is eerst het wachten op.
 
 
 

UIT DE KRANT

Lees ook