Zevenhuizen viert komend jaar ook eigen bevrijding
ZEVENHUIZEN – Het kan u niet zijn ontgaan dat Nederland in 2020 uitgebreid stilstaat bij 75 jaar bevrijding. Er wordt zowel op landelijk als op lokaal niveau veel aandacht besteed aan dit heuglijke feit. Ook in Zevenhuizen staat men hier uitgebreid bij stil. Naast de herdenking op 4 mei en de viering van 5 mei, is een aparte werkgroep nu bezig met de herdenking van de ‘eigen’ bevrijding van het dorp. Op 13 april 2020 is het namelijk 75 jaar geleden dat de Canadezen het dorp kwamen bevrijden.
‘De dagen rondom 13 april waren heel vreemd’
Het waren de Zevenhuisters Tineke Hummel, Jan Gerding en Wobbe Britstra die de handen ineen sloegen en Comité Bevrijd Zevenhuizen oprichtten. Onder de paraplu van Stichting Promotie 7huizen, is het drietal druk bezig om het vrijheidsjubileum kleur te geven. ‘We hebben dit idee afgelopen zomer opgepakt’, vertelt Wobbe. ‘Het is de bedoeling dat rondom 13 april er een boek verschijnt en een expositie wordt geopend.’
Bij het schrijven van het boek zijn ook Sybrand Homan, Epko Bult en Wil Sikkens betrokken. Allen zijn aangesloten bij de Historische Kring Leek en hebben zodoende veel toegang tot bruikbare informatie. Daarnaast helpen Sem Nijdam en Auke Zijlstra mee om zowel het boek als de expositie vorm te geven. Het samenstellen van dit boek over de bevrijding heeft nogal wat voeten in de aarde, zo beaamt Tineke. ‘Er zijn maar weinigen die de bevrijding hebben meegemaakt en er nu nog over kunnen vertellen’, zegt zij. Gelukkig waren zij en Jan al eerder begonnen met het verzamelen van informatie over die bevrijding. ‘Tineke en ik zaten in het Oranjecomité’, legt Jan uit. ‘Zodoende zijn wij in 1992 al begonnen met geschiedschrijving. Dat had alles te maken met het oorlogsmonument in Zevenhuizen, wat nodig aan renovatie toe was. In ’95 is dat gebeurd en daarvoor hebben wij al veel informatie verzameld over Zevenhuizen in de Tweede Wereldoorlog.’
Volgens Tineke was het niet altijd even eenvoudig om informatie voor het boek te verzamelen. ‘Mensen zijn nog steeds terughoudend. Velen van hen waren kinderen tijdens de oorlog of werden vlak erna geboren. Zelf ben ik van ’46 en ook bij ons werd er heel weinig over de oorlog gepraat.’ Wobbe: ‘Ook vlak na de oorlog was er veel spanning in het dorp. Je wist immers niet altijd aan welke kant je buurman had gestaan. En omdat je het ook niet opnieuw wilde laten oplaaien, sprak men er niet over. Men wilde het – door ervoer te praten – niet opnieuw meemaken.’
Een goede bron voor het comité is Klaas van der Linde, zoon van Aukje Kooistra geweest. ‘Zij was aangesloten bij het verzet’, vertelt Jan. ‘In ’92 sprak ik haar over de oorlog en zij heeft mij veel materiaal meegegeven.’ Mede door dit soort bronnen, vermoedt de werkgroep dat er een fraai boek komt te liggen. ‘Een mooi boek met fraaie illustraties’, zegt Jan. ‘Maar ook een lijvig boek, waarin veel facetten van de oorlog naar voren komen. Van NSB’ers tot Indiëgangers. Er worden veel verhalen verteld, waaronder het verhaal van de Februaristaking van ’43. Ook in Zevenhuizen legde men het werk neer.’
De werkgroep heeft inmiddels een duidelijk beeld gekregen van Zevenhuizen in de oorlog. ‘Zevenhuizen was noch een bolwerk van de NSB, noch een bolwerk van het verzet’, stelt Wobbe. ‘Dat maakte de oorlog een hele gespannen tijd in Zevenhuizen. Je wist immers niet aan welke kant je buurman stond.’
Die spanning zou na de oorlog nog jaren blijven bestaan. Veel vreugde na de bevrijding, was er dan ook niet. ‘Zevenhuizen is zonder slag of stoot bevrijd. Ze kwamen hier en reden door. Ja, men was opgelucht, maar de bevrijding werd niet echt gevierd. Dat kwam omdat er in de dagen na de oorlog nog van alles gebeurde. Arrestaties bijvoorbeeld. Het was een vreemde tijd’, stelt Wobbe.
De werkgroep is nog druk bezig met het boek en kan alle informatie goed gebruiken. Materiaal voor de expositie is eveneens welkom. ‘Alles uit de oorlogsperiode kunnen we gebruiken’, zegt Jan. ‘Zo zijn we nog op zoek naar voertuigen uit die tijd. Het zou mooi zijn als we iets voor een dag zouden kunnen lenen, en tentoon kunnen stellen op 13 april.’ Die dag zal het plein bij het Verenigingsgebouw van Zevenhuizen voor even worden omgedoopt tot ‘Vrijheidsplein’. De bedoeling is dat de expositie zal worden geopend, aansluitend op een speciale herdenking voor genodigden.
Ook de jeugd van Zevenhuizen wordt betrokken. Zo gaat er een lesbrief naar de basisscholen. ‘En verder zijn we bezig om de Vrijheidsexpress hierheen te krijgen’, licht Jan toe. ‘Deze rijdt van 4 april tot en met 5 mei. Het zou mooi zijn als wij daar een beroep op kunnen doen.’
Wie informatie heeft voor het boek, materiaal heeft voor de expositie of op een andere manier de werkgroep denkt te kunnen helpen, kan mailen naar 75jaarbevrijdingzevenhuizen@gmail.com of jangerding@home.nl. Bellen kan (in de avonduren) ook: 06-11626533.
