Samenscholing
De maker van de foto, Bertus van der Velde uit Eelde, klaagde dat hij slechts de kop van de Ransuil er goed op kon krijgen, want er zaten te veel takken en bladeren voor om hem in het geheel te fotograferen. Ik hoor dat wel vaker van fotografen, dat ze er van balen dat net dat ene takje of blaadje ergens voor zit. Dat wordt dan als een storend element gezien. Zelf til ik er niet te zwaar aan en vind een foto zoals hierboven best geslaagd vanwege de expressieve kop.
Bertus maakte de foto in de Oranjebuurt in zijn woonplaats. Daar komt al vele jaren achtereen een groep Ransuilen in de herfst naartoe om samengeschoold de winter door te brengen. Een roestplaats noemen ze zo’n plek, oftewel een rust- en slaapplaats. In Eelde waren het jaren geleden een stuk of tien uilen en later werd dat iets minder tot dit jaar 5 vogels. Die groepen kunnen qua aantal per plaats behoorlijk verschillen. Ik heb hier wel eens geschreven over ruim twintig vogels in enkele sparren nabij de grote plas in het Mensingebos. Dat werden er steeds minder totdat er geen enkele vogel meer zat. De grootste groep ooit namen we waar tijdens een excursie op het Noordse Veld tussen Donderen en Norg. Ook daar zaten ze in sparren, maar het waren er zoveel dat ze nauwelijks waren te tellen. Dat kwam mede door één ’zenuwlijer’, een vogel die bij het aanschouwen van enkele mensen in de stress schoot en opvloog. Dat zie je wel vaker bij groepen dieren dat zodra één individu in paniek raakt de rest volgt. Die club daar bestond uit zeker 40 vogels, maar als alles door elkaar vliegt kom je er niet achter hoeveel het er exact zijn.
Meestal blijven Ransuilen wel lekker rustig zitten en trekken ze zich weinig aan van menselijke activiteiten. Tijdens de jaarwisseling gebeurt het wel dat een groep verkast omdat ze door het geknal van het verfoeilijke vuurwerk te zeer worden gestoord. Blijven ze wel dan kun je al in de loop van januari waarnemen dat het ’versierwerk’ begint; de mannetjes dingen naar de gunsten van de vrouwtjes. Daar ga ik althans van uit, want het zou natuurlijk best kunnen dat het andersom is, hoewel me dat niet waarschijnlijk lijkt. Hoe dan ook, uiteindelijk bepaalt een vrouwtje toch met welk mannetje ze het nest ’induikt’. Een nest zelf bouwen doen ze niet, ze maken gebruik van oude (kraaien)nesten die misschien een beetje moeten worden opgekalefaterd. Dat gebeurt meestal in de loop van maart. Dan verlaten ze dus de roestplaatsen. Sommige mensen veronderstellen dat uilen samenscholen voor de gezelligheid, maar dat is quatsch. U weet dat niets in de natuur zomaar gebeurt, maar alles een reden heeft. En gezelligheid is toch meer een mensenbegrip, hoewel ik toch ook wel gebeurtenissen in de natuur waarneem dat ik denk dat er sprake is van een soort gezelligheid. Hoofdreden van het samenscholen is echter dat dit vanuit veiligheidsredenen gebeurt. Als groep sta je sterker.
Paddenstoelentijd Het is nu echt de tijd dat diverse natuurorganisaties excursies organiseren met paddenstoelen als thema. IVN Roden organiseert er ook één en wel aanstaande zondag. Dan wordt een wandeling door het Sterrenbos gemaakt en gewezen op de diversiteit en functionaliteit van schimmels. Oktober staat bekend als de maand waarin de meeste paddenstoelen zijn te zien, maar dat moet toch met een korreltje zout worden genomen. Het hangt een beetje af van hoe het weer is. Het is bekend dat ze van vochtige omstandigheden houden en het mag wel een beetje fris zijn, maar liever niet steenkoud. Afgelopen zondag was ik in Uithuizen, waar een inventarisatie was georganiseerd in het Dingebos (vernoemd naar de Dinge, een voormalige zeearm) en op het landgoed bij de Menkemaborg. In het bosje vonden we nog best vrij veel paddenstoelen, maar rondom de borg werd het al wat minder. Ondanks de singels is het daar tamelijk open en dan heeft de wind er vrij spel. Met een stevige koude oostenwind droogt de bovenlaag snel uit en dat is funest voor paddenstoelen. En van (nacht)vorst moeten ze al helemaal niets hebben. Nou valt dat met dat laatste voorlopig nog wel mee denk ik. Maar dat is vooral whisfull thinking, want er is door de paddenstoelenwerkgroep van IVN Roden een programma tot begin december gepland.
