Noordenvelders: Leo van der Heiden
Als voorzitter van Stichting Kunstencentrum K38 hoopt Leo van der Heiden de bekendheid van K38 en de culturele sector in Noordenveld als geheel beter onder de aandacht te brengen. Nog voor hij voorzitter van deze culturele instelling werd, was werkzaam in de jeugdzorg, directeur van een doveninternaat in Groningen en stond hij aan het hoofd van de Noorderkroon in Roden.
Als geboren Schiedammer heeft Van der Heiden nimmer een Drentse (laat staan Noordenveldse) tongval geërfd. Desondanks woont hij al een hele poos in het noorden en al zo’n 35 jaar in Roden. Roner word je nooit, dat ben je. Maar Van der Heiden kent het dorp inmiddels wél op zijn duimpje.
Nog voor hij naar het Noorden toog, werkte hij binnen het bijzonder jeugdwerk in Apeldoorn. ‘Het was onderdeel van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk. De voorloper van het Ministerie van Volsgezondheid, Welzijn en Sport. Het was een instituut waar jongeren met allerhande problemen kwamen’, herinnert Van der Heiden zich. ‘Zij werden op vrijwillige basis voor ongeveer een jaar opgenomen in het internaat, om met begeleiding en het volgen van een opleiding hen voor te bereiden op zonder problemen mee te doen in de samenleving. Dat was tenminste de bedoeling. Voor “moeilijke jongeren” was het een soort laatste kans, vóór een justitiële maatregel.’
Het was de tijd van de ‘Hoog Catharijne-jeugd’. ‘Dat waren jongeren die op station Hoog Catharijne in Utrecht woonden. Het was een soort jungle daar, er gebeurde van alles. Een aantal van die jongeren kwamen bij ons in Apeldoorn terecht. Ons instituut werd vanuit overheidswege opgezet. En eigenlijk is het jammer dat een dergelijk instituut nu niet meer bestaat.’
En toen volgde de stap naar het noorden. Hij werd directeur van het internaat van het doveninstituut in Groningen. ‘Een heel gevarieerde baan’, weet Van der Heiden te vertellen. ‘Kinderen zaten er intern onder andere omdat zij te ver weg woonden van de doven school en gingen elders naar school. Velen van hen kwamen al jong bij ons binnen. Doofheid komt in alle lagen van de samenleving voor. Communicatie is voor doven een moeilijk punt om hun plaats te vinden binnen de maatschappij Onderling prima communiceerden kunnen zij prima communiceren maar het contact maken met horenden, kan lastig zijn was om met anderen contact te maken.’
Na ruim twintig jaar werken op het doveninstituut, heeft Van der Heiden het ‘dovenwereldje’ goed leren kennen. ‘Door de jaren heen is de groep die helemaal doof is steeds kleiner geworden’, zegt hij. ‘Dat heeft te maken met alle ontwikkelingen binnen de zorg. Een gevolg daarvan is dat er heden ten dage nog maar één groot instituut is, terwijl dat er vroeger meer waren. De situatie is veranderd, maar voor veel doven is gebarentaal nog steeds de basis.’
Wat het wereldje eveneens bijzonder maakt, is dat doven veel naar elkaar toegroeien. ‘Het is toch een beetje een gesloten circuit. Doven trouwen bijvoorbeeld relatief vaak met andere doven. Dat is niet zo gek, want doven zoeken elkaar vanwege de communicatie op en komen vaak toch met elkaar in contact. Een groot verschil met vroeger, is dat de handicap minder groot is. Vroeger werden doven kleermaker of schoenmaker. “Geef ze een klusje waar ze niet al teveel contact met anderen hoeven hebben”, leek de insteek. Maar tegenwoordig is dat anders. In feite kunnen ze iedere opleiding doen en uiteindelijk hoge functies bekleden. Een goede ontwikkeling.’
Na zijn tijd in Groningen, wachtte een leidinggevende functie bij de Noorderkroon in Roden. Misschien dat juist die tijd als directeur daar ervoor zorgde dat Van der Heiden zich nu hard maakt voor de toegankelijkheid van K38. ‘Misschien, maar ik vind gewoon dat het voor mensen met een fysieke beperking ook eenvoudig moet zijn om binnen te komen.’
Maar er liggen nog meer uitdagingen. Wat te denken van het betrekken van jeugd bij de kunstinstelling? ‘We willen een instelling voor iedereen zijn, dus ook voor de jeugd. Voor iedere expositie zouden we het liefst een rondleiding organiseren voor de scholen in de omgeving. Dat is één van de ambities. Het is fijn dat de Teken- en Schildergroep Roden dat ook ambieert.’
‘Als K38 werken we ook mee bij het organiseren van het festival “Wat ’N Kunst” . Dit jaar ging dat helaas niet door, maar volgend jaar wel weer. Ellen ten Damme en Club Klassiek hebben aangegeven hun medewerking te verlenen in het eerste weekend van september.’