Column Martje Grondsma over ‘wodder’
Wat hemmen we een wodder had de leste weken. Het hiel mor niet op. Een week leden wast ien eens over . Vorst. Scheuvellopen. Al wast mor twee doagen het mos en het zol weden. En nou? Doar leggen de scheuvels weer. Gien ies. Is toch wel sneu. Het ging net zo mooi. Er bennen wel n poar deur t ies zakt, mor dat was eigen schuld. Moe je mor niet op zo n dun iesloagje scheuveln goan. Veurige week wast allemoal snie. En as dat smelt? Krekt dan ist weer wodder. Dat zal dizze week dan wel kommen zoas ze veurspellen. Mor dat wie je mor nooit. Ieneens schoot mij n liedje ien t zin over Holland Waterland van Johan van Meurs. Ik zal jem het hiele vers bespoaren want t bennen 6 coupletten. Mor het één noa leste geef ik jem wel even met. : Maar neem je Hollands water weg, zijn plassen en zijn vaarten, dan is mijn land geen Holland meer, al staat het op de kaarten. En wat er dan gebeurd? Ok dat leste couplet moet ik jem nog wel even metgeven: Dan wordt het duin en woestenij, dan dorren al die weiden, dan gaat mijn mooie Holland dood omdat het dorst moet lijden. Hoe zat het aal weer, het was beter te nat dan te dreug, leuf ik. Wij wieten allemoal wel, dat we niet zunner wodder kennen. Dat ist belangriekste om ien leven te blieven. Bovendien ons lichoam bestijt veur t grootste gedeelte uut wodder. Vremd hè. Mor ja, as je weer teveul wodder binnen kriegen ist ok niet goed. Dan belan je ien t ziekenhuus.
Hiel vroeger hadden ze t wel goed bekeken. As een volkje argens belande was t eerste wat ze deden een kerk bouwen. En woar wer die kerk dan bouwd? Krekt op n hoge bult. Dat hadden ze goed bedocht, as er dan hoog wodder kwam, konnen alle minsen doar hèn vluchten met heur vee. Mor veul hadden ze toen nog niet. Wees mor niet bang, een stuk of drie koeien en wat schoapen en geiten messchien? En dan wadden ze doar hoog en dreug tot t wodder weer vot trok. En dat duurde voak niet zo hiele lang. En dat is nou nog zo. Ast niet meer regent verdwient t wodder schieluk. En dan dat verske dat we altied zongen: Amsterdam die grote stad, is gebouwd op palen. Ast woar is hadden ze dat niet zo gek bekeken. Wees es hiel eerluk, elk en één kloagt over hoog wodder en overstromingen, mor ast wodder weer vot is hol je allèn wat smerigte over en dat is weer schoon te mokken. Woarom bouwen we zomor wat tegenswoordig. We kennen toch eerst wel het één en anner ophogen. Zodat t wodder niet ien e huzen kommen ken. Er bennen zoveul dieken en sluzen en wat aal niet. Hoog wodder dreugt wel weer, vroeg of loat. Mor nee, as de nood aan de man is, dan moeten ze nog wat goan bedenken hoe ze t wodder keren kennen. In 1825 kwam t wodder nog tot de stadswallen ien grunnen toe. Doardeur kwammen er allerhande ziektes.
Toen bennen ze aan t ienpolderen goan, doar wadden de monniken aal met begonnen, mor dat was veul eerder. Dat was tussen de 14de en 16e eeuw. Die hadden er verstand van. Dat is nooit deurzet. Mor nou ze een poar joar achter mekoar zo n wodderoverlast had hemmen, begunnen ze wel anners te denken. Eerst al ien 1953 ien Zeeland. En ien 1916 was er ok aal wodder overlast west. As je 10 menuten onner de douche stoan, ben je honnerd liter wodder kwiet. Dat is wat. Hemmen jem doar wel es bij noadocht? Dan ist toch niet slim as er n kwak wodder valt! Dan nog wat, je kennen geld as wodder hemmen. Liekt mij best aangenoam. Kiek noar de regering, die geven t geld uut as wodder. Miljarden hier veur en miljarden doarveur. Roakt het dan nooit op? Jewel mor wij moeten doarom aal meer belasting betoalen en bezunigen. Zodat zij uutgeven kennen. Het wodder ken je ok tot de lippen stoan, nou dan moe je oppassen dat je niet verzoepen. Liekt mij niet aangenoam. En as je hoogwodder hemmen is je broek tekort. Volgens mij geft dat tegenswoordig niks meer. Alle lengtes kennen.
Mor as je hoge nood hemmen, is dat hiel wat anners. Summigen hollen van veul wodder en…. Krekt die goan zwemmen. En doar ben ik er één van. Doarveur moet ik nog even wachten. Mor t is zomor zover.
Het ken weden dat jem ok zin aan wodder kriegen, hoe dan ok. Goa mor zwemmen, is hiel gezond.
MARTJE