De waarde van een dier

Zo nu en dan heb ik uitlaatdienst. Hond aan de lijn, poepzakjes en beloningsvoer in de jaszak. Een rondje van zo’n half uur. Tenzij ik te laat vertrek want dan loop ik vast in het hondenspitsuur en kom ik om de 50 meter een baasje met hond tegen. ‘wat een lief koppie heeft jouw hond, wat is het voor soort?’, ‘ze is wel levendig he? ‘ja, maar erg lief hoor’. Social hondentalk. Ondertussen besnuffelen de honden elkaar, dartelen uitdagend en soms grommend om elkaar heen. Voor je het weet ben ik in een ‘haal-de-riemen-uit-de-knoop-klus’ terecht gekomen. Hetzelfde rondje duurt dan minstens een uur.

Veel baasjes zijn erg gek met hun huisdier. Het gezelschapsdier wordt geknuffeld tot het ‘mals’ is. De hond of kat geeft kopjes en een lik terug als blijk van waardering en liefde, tenminste dat denken we. En zijn er eens problemen, dan staat menig baasje voor zijn huisdier en zal het helpen.

Ik dacht hierover na toen ik een artikel las over de rechten van het dier. En een artikel over de beschermde bever. Want bevers zijn welkom in onze natuur. Maar bevers gedragen zich helaas niet volgens onze mensenregels. Dus wordt er ineens ook gesproken over afschieten. Boeiende materie. Heeft een dier eigenlijk rechten? Zo ja, wie komt er dan op voor dierenrechten? Een bever heeft geen baasje.

Vooral in onze westerse wereld bepalen mensen wat natuur is, waar natuur welkom is, waar natuur moet verdwijnen of opnieuw georganiseerd. Ook bepalen we met regels welke dieren in die natuur mogen leven of moeten verdwijnen. Soms plannen we nieuwe woonwijken in gebieden waar al eeuwenlang dieren wonen en leven. ‘Die dieren zoeken wel een ander leefgebied’ is dan de veel gehoorde reactie. Dat moet je eens over de mensen zeggen die er wonen.

Een paar jaar geleden maakt een edelhert in Drenthe de tongen los. Volgens de regels (nulstandbeleid) was het hert hier niet welkom en moest het worden doodgeschoten. Dat geldt overigens ook voor wilde zwijnen en damherten. Er was een petitie nodig om het hert te redden. Inmiddels loopt er een tweede hert in Drenthe. Blijkbaar voelen ze zich hier thuis evenals de teruggekeerde kraanvogels en allerlei andere dieren zoals …. de wolf. Hebben wolven eigenlijk rechten?

Volgens onderzoekers zijn we minstens 18.000 jaar geleden (vroege steentijd) wilde dieren gaan temmen. Wolven werden waak- en jachthonden. Wilde runderen werden melkkoeien en de wilde kat werd huiskat en mocht muizen vangen. De voorouders van onze huisdieren waren dus wilde dieren. We gingen ermee fokken in de hoop dat ze iets zouden voortbrengen waar we voordeel aan hadden. Al is het ‘maar’ een (verwend) gezelschapsdier. Deze vervreemding van dieren uit het wild gaat nog steeds door.

Het lijkt erop dat hoe groter het aantal dieren dat een baas heeft, des te minder de baas het dier nog als (huis)dier ziet. Denk aan de megastallen en de bio-industrie met varkens en kippen. Vroeger noemde de boer zijn koe nog Bertha 2 of 3, nu heeft ze een nummer. Dieren lijken voor sommigen een product te zijn geworden met een prijs per kilo. Soms zien we daarvan de trieste beelden voorbij komen. Hebben deze dieren rechten? Mensen zijn bijzondere dieren, toch? Ik ben geen dieren- of mensenpsycholoog.

Ik ga de hond nog een keer uitlaten. Kijken of ik nog andere honden met baasje tegenkom. ‘Tamme wolven’ versierd met een oplichtende halsbanden of jasjes tegen de kou en regen. Ze zijn zo lief onze huisdieren, we zorgen er goed voor.

Puur Natuur – Andre Brasse – december 2023